Yükseköğretim Kurulu dijitalleşme, yapay zekâ ve büyük veri konusunda yürüttüğü teknik çalışmalar kapsamında “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Faaliyetlerinde Üretken Yapay Zekâ Kullanımına Dair Etik Rehber” hazırladı.
Hızla gelişen Üretken Yapay Zekâ (ÜYZ) alanındaki riskleri ve fırsatları anlamaya, değerlendirmeye, risklere karşı önlem almaya katkı sağlamak üzere yükseköğretim kurumlarını bilgilendirme amacıyla hazırlanan rehber üniversitelere gönderildi.
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Sayın Erol ÖZVAR, etik rehbere ilişkin yaptığı değerlendirmede, ÜYZ’nin yükseköğretim süreçlerine entegre edilmesinde etik değerlerin belirlenmesinin ve bu değerlere dayalı olarak etik kuralların oluşturulmasının bilimsel dürüstlüğün ve bilime olan güvenin korunması açısından son derece önemli olduğunu belirtti.
“Üretken yapay zekânın bilimsel araştırma ve yayınlarda kullanımı ile ilgili kararlarda bilim, teknoloji ve etik belli bir dengeye oturtulmak zorunda”
Yükseköğretim kurumlarının ve bilim insanlarının; akademik çalışmalar ve bilimsel üretimde etik standartların korunması ve geliştirilmesinde topluma karşı sorumluluk taşıdıklarını belirten ÖZVAR, “ÜYZ’nin bilimsel araştırma ve yayınlarda kullanımı ile ilgili kararlarda bilim, teknoloji ve etik belli bir dengeye oturtulmak zorunda. Yükseköğretimde ÜYZ kullanımı, bünyesinde pek çok fırsatın yanı sıra çeşitli riskleri de barındırıyor. Bu rehber hızla gelişen ÜYZ alanındaki riskleri ve fırsatları anlamaya, değerlendirmeye, risklere karşı önlem almaya katkı sağlamak üzere yükseköğretim kurumlarını bilgilendirmek amacıyla hazırlandı” dedi.
Yaşadığımız bu dinamik süreçte, önümüzdeki dönemdeki gelişmelere bağlı olarak üniversitelerin bu rehberi kullanarak yapay zekânın yalnızca bilimsel araştırma faaliyetlerinde değil aynı zamanda derslerde kullanımına yönelik kendi ihtiyaçları doğrultusunda düzenlemeler yapabileceklerini de belirten ÖZVAR, rehberin üniversitelere ve bilim camiasına hayırlı olmasını diledi.
“Şeffaflık, Dürüstlük, Özen, Adalet, Gizlilik, Hesap Verebilirlik”
ÜYZ’nin yükseköğretime sunduğu fırsatları ve ortaya çıkardığı tehditleri anlamaya yönelik düzenlenen çalıştaylarda, akademisyenlerin ve iş dünyasının görüşleri alınarak hazırlanan ve güncel gelişmelere göre her zaman yenilenebilecek nitelikte olan rehber başlıca dört başlıktan oluşuyor. “ÜYZ’nin Bilimsel Araştırma ve Yayınlarda Kullanımının Etik Boyutu ” başlığı altında; ÜYZ’nin Amaç ve Kapsamı, Dayandığı ve Tehdit Ettiği Etik Değerler ile Bilimsel Doğruluk ve Dürüstlük Açısından Taşıdığı Riskler ele alınıyor. İkinci başlıkta, “ÜYZ Kullanımında Temel Etik Değer ve İlkeler” adı altında; “Şeffaflık”, “Dürüstlük”, “Özen”, “Adalet ve saygı”, “Gizlilik ve mahremiyetin korunması”, “Hesap verebilirlik ve sorumluluk üstlenme” ve “Etik iklime katkıda bulunma” gibi ilke ve değerler açıklanıyor. Üçüncü başlıkta, “ÜYZ Kullanımında Karşılaşılabilecek Önemli Bazı Riskler ve Başlıca Etik Sorunlar” sıralanırken “ÜYZ Sistemlerinin Kullanımında Bazı Önemli Tavsiyeler” ve “Sık Sorulan Sorular”la rehber tamamlanıyor.
“Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Faaliyetlerinde Üretken Yapay Zekâ Kullanımına Dair Etik Rehbere” ulaşmak için tıklayınız.